علی کرباسیزاده استاد دانشگاه اصفهان:
بعد از سخنرانی هانری کربن در حدود سال ۱۳۵۵ و به کاربردن واژه مکتب فلسفی اصفهان، کسانی، چون ایزوتسور، همایی، سیدحسین نصر و جلال آشتیانی و ... دنبال عنوان و تیتر برای محتواهای مشترک خود بودند لذا از این واژه استفاده کردند. پیشینه مکتب فلسفی اصفهان به سدههای چهارم و پنجم هجری بازگشت دارد، ولی استفاده از تعبیر فلسفه اصفهان در قرن دهم و یازدهم در دروه صفویه رواج داشته است. وجوه برجسته مکتب فلسفه در اصفهان پاسخ به تعارضات اجتماعی فرهنگی دوره صفویه بود و کسی مانند ابنرشد نتوانست دین و فلسفه و فقه و حکمت را در وجود خودش یکی کند، ولی در مکتب اصفهان این واقعیت رخ داد و فلسفه رویکرد جامعی پیدا کرد که با روایات، عرفان و فقه همراه شد. وقتی واژه مکتب اصفهان به کار میرود در دل آن حدود ۵ یا ۶ مدرسه فکری وجود دارد که از جمله مدرسه ایمانیه شیخ بهایی است؛ او به معنای فنی کلمه حتی یک رساله در فلسفه ندارد، ولی معنویت، حکمت و عرفان در تمامی آثار او موج میزند. شیخ بهایی حکمت و عرفان و فقه و حدیث را در وجود خودش یکی کرد و از ویژگیهای مکتب اصفهان که او را از دیگران جدا میکند همین مسئله است.
کد خبر: ۳۹۴۵۹۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۰۹
ایدئولوژی علیه ایدئولوژی :
به مناسبت زادروز زندهیاد داریوش شایگان در چهارم بهمن ماه، در برنامه «برخورد» تصمیم گرفتهایم نشستی در نقد و بررسی میراث فکری این متفکر برگزار کنیم و ازاینرو با دکتر حسین مصباحیان و دکتر احسان شریعتی به گفتوگو نشستهایم.
کد خبر: ۳۹۳۶۶۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۰۳
درگذشت صاحب اثر «پدیدارشناسی روح بر حسب نظر هگل» :
دکتر کریم مجتهدی، از استادان به نام فلسفه و از چهرههای ماندگار ایران، درگذشت. مجتهدی متولد دهم شهریور ۱۳۰۹ در تبریز بود.زندهیاد کریم مجتهدی دورههای کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری خود را در دانشگاه سوربن فرانسه گذرانده بود و پایاننامه کارشناسی ارشد خود را زیر نظر یکی از بزرگترین فلاسفه قرن بیستم ژان وال با عنوان «بررسی تحلیل استعلایی کانت» و رساله دکترای خود را با مشاوره هانری کربن نوشته بود.از مجتهدی نزدیک به ۳۰ اثر به جای مانده است. پیکر دکتر کریم مجتهدی چهره ماندگار فلسفه ایران سهشنبه (فردا) ساعت ۹ صبح از «پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی» به سوی خانه ابدیاش در قطعه نامآوران بهشت زهرا تشییع خواهد شد.درگذشت این استاد فلسفه را به جامعه علمی و فرهنگی و خانواده او تسلیت میگوییم.
کد خبر: ۳۹۳۵۲۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۲۵
به مناسبت سالگرد ارتحال عارف اسلام؛
امروز ۲۷ اردیبهشت مصادف است با سالروز رحلت آیتالله العظمی محمدتقی بهجت. ایشان یکی از عرفا و مراجع تقلید حوزه علمیه در صد سال اخیر بود که با روحیات و سلوک عرفانی بیش از سایر جنبهها شناخته شد و همین امر سبب شد که مطالبی به ایشان نسبت دهند که ممکن است برخی از آنها درست نباشد و سندیت نداشته باشد. خبرنگار ایکنا به مناسبت سالگرد ارتحال ایشان، با آیتالله شیخ کاظم ضرابی، استاد حوزه علمیه و از شاگردان آن مرحوم، گفتگو کرده است که در ادامه میخوانید.
کد خبر: ۳۸۸۶۷۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۲۷
درگذشت استاد فلسفه ایرانی در لس آنجلس؛
سیدجواد طباطبایی، فیلسوف و نویسنده ایرانی، شب گذشته در سن ۷۷ سالگی در بیمارستانی در لسآنجلس درگذشت. ایشان در جامعه آکادمیک ایرانی با نظریه پردازی در اندیشه سیاسی ایران و تاریخ نگاری در اندیشه سیاسی غرب شناخته میشد. آثار پربار و حلقه موافقان و مخالفان کثیر او بر کسی پوشیده نیست. طباطبایی، بدون هیچگونه تردیدی، یکی از بزرگترین اندیشهورزان معاصر ایرانی است که همین امر لزوم پرداختن به دوران حیات، آثار، افکار و اندیشههایش را دو چندان ضرورت میبخشد.اندیشههای سید جواد طباطبایی هواخواهان زیادی در میان دانشگاهیان و حتی عامه مردم پیدا کرده است. دایره ارادات نزدیکان به او به اندازهای بوده که حتی مفهوم «حلقه سید جواد» یا «حلقه ایرانشهریها» بر آنها اطلاق شده است. در مقابل اندیشه سیاسی سید جواد، منتقدان بسیاری نیز داشته و دارد. از جمله انتقادات مطرح بر نظریه سیاسی سید جواد طباطبایی در دهههای اخیر در محورهایی همچون، محافظهکاری، نزدیک بودن تئوریهای ناسیونالیسم افراطگرا (فاشیسم)، عدم انطباق با تحولات زمانه جدید، ناهمخوانی با زیست در خاورمیانه، طردگرا بودن گفتمان او، روشن نبودن منابع تحقیق، عدم انطباق اندیشه ایرانشهری با واقعیتهای جامعه ایرانی و غیرمنصفانه بودن دیدگاه او نسبت به مصلحان و روشنفکران دینی قابل جمعبندی است.
کد خبر: ۳۸۶۸۱۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۱۱
رهنمودهای رهبری برای شعر و مداحی؛
حضرت آیتالله خامنهای رهبر انقلاب اسلامی در مقاطع مختلف تاریخی همواره بیانات و رهنمودهایی پیرامون هنر شعر و مداحی داشتهاند. این بیانات به گونه ای است که در صورت توجه مداحان بدان، می توان مداحی را از آسیب های رایج دور نموده و بعنوان نوعی هنر اثرگذار دینی و انقلابی مطرح نماید.گزیدهای از این بیانات به شرح زیر است.
کد خبر: ۳۸۶۰۳۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۰۸/۱۱
سهروردی و ابن عربی؛
هشتمین نشست از مجموعه درسگفتارهایی دربارهی سهروردی به «سهروردی و ابن عربی» اختصاص داشت که با حضور دکتر مهدی حیدری، عضو هیات علمی دانشگاه یزد، چهارشنبه هفتم اردیبهشت برگزار شد.
کد خبر: ۳۷۷۶۲۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۱۲
نگاهی انتقادی به اسلام عربی؛
هرچند سالها است که به واسطه آثار هانری کربن «اسلام ایرانی» در جامعه ما به مفهومی جا افتاده تبدیل شده که در موردش سخنان بسیاری – از سوی موافقان و مخالفان این تعبیر- گفته و نوشته شده، اما در جهان عرب نیز مفهوم «اسلام عربی» چندان کمرونق و بیرمق نیست و متفکران نامداری بوده و هستند که آن را به کار میبرند و بر آن تاکیید میکنند.
کد خبر: ۳۷۲۵۹۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۲۲
با علی کرباسیزاده اصفهانی:
ما در تاریخ فلسفه خود یک شکاف میبینیم که از جمله میتوان به یک مقطع تاریخی مهم در غرب جهان اسلامی یعنی به "ابن رشد اندلسی" اشاره کرد. باید بپرسیم که چه اتفاقی رخ داد که ابن رشد وارد فلسفه اسلامی نشد. اما با این وصف "ابن عربی" که از قضا معاصر ابن رشد است، به سمت شرق آمد؛ به گونهای که بخش عظیمی از تفکر فلسفه اسلامی را تحتالشعاع خود قرار داد و در ساختن حکمت صدرایی نقشآفرینی کرد.
کد خبر: ۳۷۱۵۳۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۰۹
شخصیت شناسی حضرت زهرا؛
احمد جعفری، استاد دانشگاه حوزه و در گفتگو با یک رسانه به تشریح دیدگاه مستشرقان درباره حضرت زهرا (س) پرداخت و گفت: مستشرقان مغرض عمدتا به تاسی از هنری لاماس خاخام یهودی نقش و جایگاه آن بانوی بزرگوار را تضعیف کردهاند، ولی برخی از آنان منصف، ایشان را الگو، مادر و همسری صادق و مهربان و قهرمان برشمردهاند.
کد خبر: ۳۷۱۰۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۰۳
نقد و بررسی کتاب نظام معرفتشناسی؛
قاسم پورحسن با بیان اینکه «نظام معرفتشناسی» در جستجوی ساحتهای مغفول فلسفه اسلامی است، اظهار کرد: گذشته مهم است و دلیلش هم این است که گذشته به مثابه زمان سپریشده نیست، بلکه حیث وجودی دارد و به همین دلیل است که من معتقدم مسئله میراث که به آن بیاعتنا بودیم، مهمترین پرسش ما است و همچنان هم این پرسش اهمیت دارد.
کد خبر: ۳۶۶۶۹۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۱۰
بیژن عبدالکریمی:
بیژن عبدالکریمی با تأکید بر اینکه اکنون به شروعی تازه نیازمندیم، اظهار کرد: این شروع تازه نمیتواند منقطع از سنت باشد و در اینجا رسالت اهل فلسفه و اهل تفکر در دیار ما اهمیت پیدا میکند. بدون غلبه بر گسست و انقطاع تاریخی در پرتو اندیشیدن به سنت تاریخی خود، خروج از بیتاریخی ما در جهان کنونی و پاسخگویی راستین به بحران هویت و پاسخگویی به این پرسش که «من کیستم؟ یا ایرانی کیست؟» امکانپذیر نیست.
کد خبر: ۳۶۶۵۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۹
مریم صانعپور؛
حکمت متعالیه ملاصدرا وامدار نظریه عرفانی ابن عربی است؛ بلکه از این بالاتر، عقیده دارم ملاصدرا نظریه شهودی و وجودی ابن عربی را استدلالی کرده، یعنی «اسفار اربعه ملاصدرا» علم حصولی به همان قاب قوسین قرآنی است که ابن عربی به آن علم حضوری داشت.
کد خبر: ۳۶۶۳۶۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۷
سیدمصطفی محقّق داماد؛
آنچه در پی میآید، سحنرانی آیت الله آقای دکتر سیدمصطفی محقق داماد عضو پیوسته و رئیس گروه مطالعات اسلامی فرهنگستان علوم در مدرسه عالی شهیدمطهری است که به مناسبت روز جهانی فلسفه (۱۹ آبان ۱۴۰۰) ایراد شده است.
کد خبر: ۳۶۵۷۹۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۳۰
ترکیب دین و علم؛
مهم نیست که انسان خوب باشیم یا بد. مهم نیست انقلابی باشیم یا فردی بدور از دغدغههای سیاسی. مهم نیست متعصب دینی باشیم یا فردی با شناخت عادی نسبت به دین. آنچه که مهم است ورود موج چهارم شناخت بشری و الزام ترکیب دو منبع شناخت بشری، یعنی دین با علم است. ابرقدرت آتی دنیا، کشور و جماعتی است که به این قدرت برسند. جهل مرکب (ندانیم که نمیدانیم) میتواند تمدن اسلامی- ایرانی را خدای ناکرده به باد دهد. خاطره دکتر ابراهیمی دینانی با موضوع جلسات مشترک علامه طباطبایی با هانری کربن و مخالفت برخی از افراد، شنیدنی است. مراقب باشیم اشتباهات گذشته به هیچ وجه تکرار نشود.
کد خبر: ۳۶۵۶۹۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۲۹
گفتگو؛
علامه طباطبایی علاقهمند به گفتگو با هانری کربن بود و در جلساتش با او آخرین دستاورهای فلسفی در غرب را میشنید که از ماهیت شیعه برایش صحبت میکرد، اما برخی از انقلابیون این را برنمیتابیدند.
کد خبر: ۳۶۵۳۰۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۲۴
به یاد علامه طباطبایی؛
علامه طباطبایی یکی از دست پروردگان مکتب اهل بیت (ع) و نمونههای عالی حوزههای علمی شیعی و موجب افتخار برای عالم اسلام و تشیع است. او در مدتی که در نجف اشرف تحصیل کرد از محضر عالمان بزرگی کسب فیض کرد.
کد خبر: ۳۶۵۲۸۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۲۴
در شهر کتاب؛
سیویکمین نشست از مجموعه درسگفتارهایی دربارهی بوعلی سینا با عنوان «رویکردهای معاصر در تفسیر فلسفهی ابنسینا» روز چهارشنبه (۲۸ مهر) ساعت ۱۱ برگزار میشود. مالک شجاعیجوشقانی (عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی) در این نشست به سخنرانی خواهد پرداخت
کد خبر: ۳۶۲۶۶۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۲۴
مهدی عسگری؛
مدرسه فلسفی اصفهان یا آنچه که به مکتب فلسفی اصفهان مشهور است، به دورهای از تاریخ فلسفه در جهان اسلام اشاره دارد که عصر صفوی در ایران توسط فیلسوفانی همچون میرداماد، ملاصدرا و ملارجبعلی تبریزی پایهگذاری شده است. درباره این مدرسه فلسفی اطلاعات ما به صورت یکسان نیست. درباره برخی از فیلسوفان این دوره بیشتر برخی دیگر اطلاعات در دست داریم. آنچه در این نوشتار مورد بررسی قرار میگیرد معرفی این مدرسه فلسفی است.
کد خبر: ۳۵۸۶۴۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۱۹
بیژن عبدالکریمی:
بیژن عبدالکریمی استاد دانشگاه آزاد اسلامی با انتقاد از اقدام برخی روشنفکران به خصوص چپگرایان که همسو با نیهیلیسم جهانی ایرانی بودن را مصیبت نشان میدهند، گفت: عشق به حسین بن علی (ع) بزرگترین سرمایه برای ملت ایران و عامل هویت ایرانی است، ولی روشنفکران چپگرای ما، به نام مبارزه با ظلم و استبداد، میخواهند یکی از مظاهر بزرگ مبارزه با استبداد دینی را از وجدان جمعی ایرانیان حذف کنند.
کد خبر: ۳۵۶۳۸۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۰۳